میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه از رجال ایرانی دوره قاجار، پسر میرزا محمد قوام‌الدوله از مهرماه خانم عصمت‌السلطنه (دختر فرهاد میرزا معتمدالدوله و نوه عباس میرزا نایب‌السلطنه) بود. پسران او وثوق‌الدوله و قوام‌السلطنه از نخست وزیران عصر قاجار و پهلوی بودند. میرزا ابراهیم در جوانی در وزارت استیفا مشغول به کار شد. او در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار مستوفی آذربایجان شد و دوازده سال در این سمت، که پیش از این نیز در اختیار خاندانش بود، باقی ماند. او در سال ۱۲۷۰ شمسی به عضویت در دارالشوری کبری منصوب شد و چندی بعد به فرمان شاه پیشکار حاکم فارس شد و مدتی نیز به حکومت گیلان گمارده شد. آخرین شغل او حکومت قزوین بود.۱ با وجود اینکه بعضی از معاصران معتمدالسلطنه از او به نیکی یاد کرده‌اند، مورگان شوستر، مستشار مالی آمریکا که در استخدام دولت ایران بود، او را به رشوه‌گیری و سوء استفاده از مناصبش متهم کرده است. به گفته او، معتمدالسلطنه در امور مالیاتی ایالت آذربایجان اخلال و تقلب می‌کرد که با آشکار شدن این امر در نتیجه رسیدگی‌های او، رابطه وثوق‌الدوله و قوام‌السلطنه، فرزندان معتمدالسلطنه با شوستر به سردی گرایید ازدواج و فرزندان معتمدالسلطنه در طول عمر خود حداقل چهاربار ازدواج کرد. همسر اول او، طاووس خانم دختر میرزا محمدخان مجدالملک سینکی و خواهر میرزا علی‌خان امین‌الدوله، صدراعظم مظفرالدین شاه قاجار بود که صاحب دو پسر، حسن و احمد شد ولی چندصباحی پس از ازدواج درگذشت. با مرگ او، امین‌الدوله وظیفه نظارت بر تحصیل و حسن تربیت خواهرزادگانش را برعهده گرفت.۲ همسران دوم و سوم معتمدالسلطنه، سلطنت خانم ملقب به محترم‌السلطنه دختر بدیع‌الملک میرزا عمادالدوله و بهجت‌السلطنه دختر میرزا عباس خان قوام‌الدوله هریک صاحب پسری شدند. همسر دیگر معتمدالسلطنه، تاج‌الملوک دختر میرزا تقی خان امیرکبیر و عزت‌الدوله و همسر قبلی مظفرالدین شاه قاجار بود. تاج‌الملوک پس از طلاق از مظفرالدین شاه در ۱۲۹۳قمری، با معتمدالسلطنه ازدواج کرد، اما این وصلت دوام چندانی نیافت و پس از مدتی، بدون یافتن فرزند، به جدایی انجامید.۳ معتمدالسلطنه در مجموع صاحب چهار فرزند بود: (از طاووس خانم) حسن وثوق (ملقب به وثوق‌الملک و سپس وثوق‌الدوله) (از طاووس خانم) احمد قوام (قوام‌السلطنه) (از محترم‌السلطنه) عبدالله وثوق (وثوق‌السلطنه) (۱ رجب ۱۳۰۱ قمری-۵ مهر ۱۳۳۱ خورشیدی) (از بهجت‌السلطنه) مهدی خان یمین‌السلطنه (۱۲۵۸-۱۲۹۸ خورشیدی) تبارنامه هحسین سمیعی سناتور گیلان در سنا پادشاه محمدرضا شاه پهلوی وزیر دربار مشغول به کار بهمن ۱۳۲۱ – تیر ۱۳۲۲ نخست وزیر علی سهیلی رئیس فرهنگستان سفیرکبیر ایران در افغانستان مشغول به کار ۱۳۱۹ – ۱۳۲۱ پس از ابوالقاسم نجم پیش از عبدالحسین مسعود انصاری ریاست سازمان پیش‌آهنگی مشغول به کار ۱۳۱۱ – ۱۳۱۸ وزیر اقتصاد مشغول به کار تاریخ انتصاب ۱۳۱۰ استاندار آذربایجان مشغول به کار تاریخ انتصاب ۱۳۰۸ وزیر داخله مشغول به کار تاریخ انتصاب ۱۱ خرداد ۱۳۰۶ نخست وزیر مخبرالسلطنه هدایت وزیر عدلیه کابینه نخست وزیر سردار سپه کفالت وزارت داخله نخست وزیر حسن مستوفی وزیر تجارت و فوائد عامه نخست وزیر حسن پیرنیا وزیر تجارت و فوائد عامه نخست وزیر احمد قوام معاونت نخست‌وزیر نخست وزیر فتح الله خان اکبر اطلاعات شخصی تولد ۱۲۵۳ خورشیدی رشت، مرگ ۱۳۳۲ ملیت ایران پیشه ، سیاستمدار دین اسلام شیعه کنیه(ها) ادیب‌السلطنه